۴۰ شهر ایران دچار «پشه آئدس»؛ بقای تخم پشه تا ۱.۵ سال_جزر و مد

شهنام عرشی در نشست «مدیریت بهینه، پیشگیری و کنترل بیماری‌های منتقله از پشه آئدس» که با وجود نمایندگان وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و سازمان‌های گوناگون در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد، او گفت: هم اکنون ۴۰ شهر ایران دچار پشه آئدس می باشند. پشه آئدس چهار بیماری تب دانگ، تب زرد، چیکونگونیا و زیکا را تشکیل می کند که اکنون هیچ کدام از این بیماری‌ها واکسن و درمان قطعی ندارند.

به نقل از تسنیم، او همین طور گفت: تغییرات اقلیم و گرم‌تر شدن هوا در تخم گذاری و گسترش پشه آئدس و بیماری‌های منتقله از آن در دنیا موثر بوده است. در ۵۰ سال قبل ۱۰ سرزمین دنیا به آئدس آلوده شدند ولی هم اکنون تعداد این کشورها به ۱۲۰ سرزمین رسیده است.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با گفتن این که بیشتر از ۵۰ درصد جمعیت دنیا در معرض ابتلا به بیماری‌های منتقله از پشه آئدس می باشند، او گفت: همه گیری تشکیل شده از گونه اجیپتی پشه آئدس می‌تواند انفجاری باشد. همانند اپیدمی تازه در سرزمین بنگلادش که جهت بستری شدن ۲۶۰۰ بیمار در یک روز شد. این حالت مشخص می کند تعداد مبتلایان در آن سرزمین هزاران هزار نفر بوده است.

عرشی با گفتن این که در فرم شدید بیماری، مرگ و میر گزش پشه آئدس و بیماری‌های منتقله از آن از یک تا ۱۰ درصد می‌تواند افزایش داشته باشد، اظهار کرد: وجود این پشه فقط یک مشکل بهداشتی نیست، بلکه در صورت عدم پیشگیری منشاء مشکلات فرد دیگر نیز برای کشورها می‌بشود. عوارض بیماری‌های منتقله از این پشه نیز متفاوت است، به گفتن مثال بیماری زیکا جهت عقب ماندگی ذهنی در نوزادان می‌بشود.

وی با اشاره به تاریخچه مبارزه با پشه مالاریا در ایران او گفت: ایران سابقه مبارزه صدها ساله با مالاریا دارد. ۸۰ سال قبل از هر سه نفر فوتی در ایران یک فوتی مربوط به بیماری مالاریا می بود و۴۰ درصد عامل مرگ‌ها در سرزمین پشه مالاریا بوده است. در سه سال قبل نیز مجدد در برخی استان‌ها مالاریا شیوع یافته که عامل مهم آن تحول اقلیم است.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درمورد تفاوت‌های پشه آئدس و پشه آنوفل، گفتن داشت: پشه مالاریا شب‌ها و در منزل خون‌خواری می‌کند به این علت زدن اسپری یا بستن پشه بند برای دفع آن سودمند است ولی پشه آئدس در روز و خارج از منزل و اغاز صبح و نزدیک غروب خون‌خواری می‌کند.

عرشی با پیشنهاد به خارج نشدن از منزل در زمان صبح و غروب در مناطق آلوده به پشه آئدس، او گفت: افرادی که می‌خواهند در این مناطق رفت و آمد یا به این مناطق سفر کنند حتماً لباس آستین بلند بپوشند. پشه آئدس به اختصاصی آئدس اجیپتی، علاقه بسیاری به خون‌خواری از انسان دارد و اگر شرایط مساعد باشد، هر یک ساعت خون‌خواری کرده و در طول ۲۴ ساعت تعداد بسیاری را مبتلا به بیماری می کند و همین قضیه عامل همه‌گیری انفجاری این پشه است.

وی خاطرنشان کرد: در استان‌های شمالی سرزمین زیاد تر پشه آئدس آلبوپیکتوس وجود دارد. از ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ تا بحال ۱۴۹ مورد بیمار آئدس شناسایی شده‌اند که ۱۳۰ نفر از آنان از سرزمین امارات به ایران داخل شدند. پشه آئدس علاقه بسیاری به محیط‌های سیاه همانند لاستیک‌های فرسوده خودروها در مناطق دپوی زباله‌ها دارد. تخم این پشه تا یک سال و نیم می‌تواند زنده بماند و در مکان‌های ماندابی تخم گذاری می‌کند و در صورت بارش مجدد باران تخم آن تکثیر می‌بشود.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با گفتن این که کشورهای اروپایی همانند ایتالیا، فرانسه و اسپانیا با وجود کنترل شدید مرزها در ۱۰ سال تازه به پشه آئدس و ویروس آلوده شده‌اند، ابراز کرد: وجود پشه در یک سرزمین جهت صادرات تخم پشه به مناطق گوناگون آن سرزمین می بشود، به همین علت هم اکنون فرانسه دچار آئدس است.

عرشی یادآور شد: پشه‌های مهاجم از طریق هواپیما، ماشین و کشتی به دیگر کشورها قابل انتقال می باشند. پشه آئدس هم اکنون جزایر جنوبی سرزمین همانند کیش، بندرلنگه، هرمز و قشم را آلوده کرده است.

وی با اشاره به اهمیت دقت به این پشه توسط دستگاه‌های گوناگون در سرزمین، یادآور شد: تعداد کارشناسان بهداشت محدود است و مه پاشی هم به طبع محدود صورت می‌گیرد لذا بهسازی محیط و پیشگیری از گزش افراد توسط پشه، مهم ترین عمل های پیشگیرانه است که باید توسط سازمان‌ها و مردم انجام بشود.

وی با اصرار بر ملزوم الاجرا بودن وظایفی که سازمان پدافند غیرعامل به دستگاه‌ها در خصوص آئدس ابلاغ کرده است، او گفت: مناطق آزاد و مناطق آلوده باید عمل های ملزوم را در خصوص پیشگیری از شیوع بیماری انجام بدهند و استانداران بیشترین مقام‌های استانی می باشند که باید در این عرصه ورود کنند وگرنه همه‌‌گیری امکان پذیر تبدیل تعطیل شدن برخی از جزایر و کنترل رفت و آمدها بشود.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با گفتن این که پشه آئدس سپس از استقرار از بین رفتنی نیست ولی باید تحت کنترل قرار گیرد، اظهار کرد: وقوع سیل در امارات جهت آلوده شدن گسترده این سرزمین به اختصاصی شهر دوبی به آئدس شد و هم اکنون همه بیمارستان‌های این سرزمین دچار بیماری بوده و هزاران بیمار از طریق این سرزمین داخل ایران شده‌اند.

عرشی خاطرنشان کرد: گسترش پشه و بیماری‌هایش اجتناب ناپذیر است اما فعالیت‌هایی نظیر بهسازی محیط، جمعیت پشه را کمتر می کند و گمان آلوده شدن بیماران را افت داده و از وسعت همه‌گیری می‌کاهد. اگر دستگاه‌ها عمل های ملزوم را انجام ندهند امکان پذیر در آن واحد با هزاران بیمار در همه‌گیری گسترده روبه رو شویم.

وی بهترین عمل های برای افت بیماری و جلوگیری از همه‌گیری آئدس را بهسازی محیط و افزایش سواد سلامت افراد و آموزش مردمی در خصوص ویژگی‌های این پشه و بیماری‌های آن دانست و او گفت: افرادی که دچار گزش شده و علائم بیماری همچون تب و بدن درد در آنان ابراز می‌کند، باید به مراکز بهداشتی مراجعه کنند.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت اصرار کرد: آئدس استان‌های جنوبی سرزمین، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان را آلوده کرده است.

در شمال سرزمین نیز استان گیلان آلوده شده و استان‌های مازندران و گلستان گمان قریب به یقین آلوده خواهد شد. استان‌های دیگر به اختصاصی استان‌های همجوار این استان‌ها هم و در معرض تکثیر و آلودگی آئدس قرار دارند ولی تا وقتی که استانی آلوده نشده زمان بهسازی وجود دارد.