شامپانزه‌ها و توانایی گفتار؛ آیا نزدیک‌ترین خویشاوندان ما قادر به سخن بگویید‌کردن می باشند؟_جزر و مد

چه چیزی ما را از حیواناتی که ۹۸٫۸ درصد دی‌ان‌ای مشترک با ما دارند، نزدیک می‌کند؟ امکان پذیر جواب‌های متنوع و معتبر بسیاری وجود داشته باشد، اما یکی از جواب‌های همیشه نقل، ناتوانایی شامپانزه‌ها در سخن بگویید‌کردن است.

دو نظریه در رابطه این که چرا شامپانزه‌ها امکان پذیر قادر به تشکیل صداهای گفتار انسانی نباشند وجود دارد. این ناتوانی احتمالا مربوط به محدودیت‌های فیزیکی و مناسب‌نبودن لب، زبان یا دهان آن‌ها برای سخن بگویید است. برخی نیز فکر می‌کنند شامپانزه‌ها فاقد مسیرهای عصبی ملزوم برای تشکیل صداهای پیچیده می باشند.

بااین‌حال، محققان در مقاله‌ای تازه با بازدید برخی فیلم‌های قدیمی، این ایده را که شامپانزه‌ها عناصر سازنده‌ی گفتار را ندارد، به چالش کشیده‌اند. درعین‌حال حیوانات بعضی اوقات سخنان انسان را پیروی می‌کنند، حتی اگر تجهیزات صوتی شبیهی نداشته باشند. به گفتن مثال، نهنگ‌ها و پستانداران دریایی می‌توانند صداها را پیروی کنند.

در نوزادان انسان، کلماتی همانند «ماما» (به معنی مامان به زبان بچگانه) زیاد تر جزو اولین کلماتی می باشند که گفتن خواهد شد. محققان به ویدیوهای قدیمی از دو شامپانزه به نام‌های جانی و رناتا نگاه کردند که هر کدام کلمه‌ی «ماما» را ادا می‌کردند. نویسندگان در مقاله توضیح خواهند داد که جانی در پناهگاه نخستی‌سانان سانکوست در پالم هاربر فلوریدا، در ایالات متحده زندگی می‌کرده. در یک ویدیوی خانگی ضبط‌شده به نظر می‌رسد جانی هنگامی به سوال «می‌تونی بگی مامان؟» جواب درستی می‌دهد.

در رابطه رناتا، ویدئو از فیلم‌های خبری جهانی استودیو یونیورسال به نام «اکنون این را بشنو! ایتالیایی‌ها شامپانزه‌ی سخنگو را آشکار می‌کنند» در سال ۱۹۶۲ انتشار شد. با این حال، هیچ اطلاعاتی در رابطه زندگی رناتا یا نحوه‌ی یاد‌دادن سخن بگویید‌کردن به او یافت نشد.

در قبل، مطالعات علمی انجام‌شده روی میمون‌ها‌ اخلاقی نبوده است و به گمان زیاد نمی‌توانست تست استانداردهای اخلاقی امروزی را رد کند. مطالعات «زبان میمون انسان‌نما» (ape language) شامل میمون‌های صدمه‌دیده‌ای می بود که نیازهای عاطفی، زیست‌محیطی و اجتماعی آن‌ها برآورده نشده می بود و ضربه روانی دیده بودند. تعداد بسیاری از این میمون‌ها در طبیعت از مادرانشان گرفته‌شده و مورد بی‌توجهی و ظلم قرار گرفتند. امروزه این چنین اقداماتی با استانداردهای اخلاقی مطابقت ندارد. به گمان زیاد نتایج این تحقیقات چندان قابل‌استناد نیست.

محققان برای آزمایش این که آیا افراد بی‌طرف و غیرآشنا با مطالعه می‌توانند بفهمند شامپانزه‌ها چه می‌گویند یا خیر، آزمایشی را انجام دادند. صدای شامپانزه‌ها با صدای انسان‌هایی که دچار صدمه‌ گفتاری از بیماری پارکینسون بودند، مخلوط شد. هر صدا فقط چند کلمه می‌او گفت و شرکت‌کنندگان در مطالعه نمی‌دانستند که دو مورد از این صداها متعلق به شامپانزه‌ها است. از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا کلماتی را که در طول آزمایش حرف های می‌بشود بنویسند. اگر آن‌ها ما یا ماما را بنویسند، مشخص می کند که آوایی که شامپانزه‌ها تشکیل می‌کنند همانند کلمات انسانی است.

در مطالعه، اکثر شرکت‌کنندگان موافق بودند که رناتا صداهای «ماما» را تشکیل می‌کرد، در حالی که عکس العمل‌های مختلفی به صداهایی که جانی تشکیل می‌کرد وجود داشت. این نتایج مشخص می کند که شامپانزه‌ها قادر به یادگیری صوتی می باشند.

تیم تحقیق نوشت: «شامپانزه‌ها می‌توانند «اولین کلمات» فرضی زبان‌های گفتاری را تشکیل کنند.» دلنشین اینجاست که عدم کشف این توانایی در دهه‌های پیش به علت کوتاهی محققان بوده، نه ناتوانی حیوانات. شامپانزه‌ها دارای مسیرهای عصبی ملزوم برای گفتار می باشند.

بااین‌حال این تحقیقات همه را قانع نکرده است. جولیا فیشر، دانشمند شناختی در مرکز نخستی‌های آلمانی در گوتینگن به نیویورک تایمز گفت: «کاری که میمون‌های انسان‌نما با صدا انجام خواهند داد هیچ ربطی به گفتار انسان ندارد.» او معتقد است که صدای میمون‌ها اساساً با گفتار انسان متفاوت است و در او گفت و گو جاری در حوزه‌ی «زبان میمون انسان‌نما»، مقاله‌ی تازه‌انتشار‌شده مصداق مبارزه‌ بین دیدگاه‌های متفاوت است.

مقاله‌ی محققان در نشریه Scientific Reports انتشار شده است.